Większość budynków eksploatowanych nie tylko w Polsce powstała zanim ktokolwiek mógł poważnie zainwestować w izolacyjność termiczną przegród szklonych. Rekordowe technologie dostępne do lat dziewięćdziesiątych nie zapewniały dzisiejszej zupełnie przeciętnej izolacyjności termicznej. Właśnie teraz po 50, 40 a nawet 30 latach eksploatacji właściciele i zarządcy wielu nieruchomości muszą zmierzyć się z zadaniem renowacji przestarzałych szklanych elewacji. Wszystkie pomysły umożliwiające sprawnie wykonanie operacji prowadzącej do podwyższenia standardu energetycznego budynku są w cenie. Przebudowę powłoki budynku można z sukcesem przeprowadzić stosując pakiety przeznaczone do modernizacji fasad, nie zawsze wystąpi konieczność wymiany całej fasady. W istniejące profile z zachowaniem przeszklenia często wystarczy wmontować dodatkowe zespolenie. Jednak każdy budynek powinien być rozpatrywany jako indywidualny przypadek.

Na rynku renowacji znajdują zastosowanie zupełnie standardowe typy przeszkleń, niekoniecznie te najnowsze, jednak zakres zagadnień projektowych jest zupełnie nowy i znacznie bardziej skomplikowany niż w przypadku inwestycji projektowanych od podstaw. Za każdym razem należy przeanalizować jak zachowa się zmodyfikowana przegroda w skrajnych warunkach temperaturowych i wilgotnościowych, jak zadziałają elementy konstrukcyjne, wypełniające i uszczelniające, istniejące oraz projektowane, ryzyko usterek jest znaczne. W porównywalnie trudnej sytuacji są inwestorzy wybierający spośród poszerzającej się oferty produktów szklarskich o wysokiej izolacyjności termicznej, dorównującej izolacyjności ścian warstwowych. Przeszklenia zapewniające współczynnik przenikania ciepła na poziomie 0,3 – 0,5 W/m2K pochodzą z seryjnej oferty wielu producentów. Z trudnych do wyjaśnienia przyczyn szkło próżniowe VIG zdobywa głównie rynek japoński. Koncern NSG zupełnie niedawno podał informację, że liczący się na światowym rynku deweloper japoński Sekisui House będzie wyposażał budynki z linii “Green First Zero” w szkło próżniowe NSG Spacia 21. Biorąc pod uwagę zaangażowanie Sekisui House w rynek australijski, rosyjski, chiński i planowaną ekspansję na rynek amerykański można mieć nadzieję, że i na rynku europejskim VIG przebije wreszcie bariery dostępności. Szkło VIG jest cienkie i lekkie, na przeciwległym skraju spektrum efektywnych energetycznie przeszkleń można umieścić wielokomorowy system Qubiss Air produkowany przez słoweńską firmę Trimo. Qubiss Air to prefabrykowana wielka płyta w wersji szklanej pięciokomorowej, w Polsce nie powstała jeszcze żadna realizacja referencyjna. Upowszechnieniu efektywnych energetycznie nowatorskich przeszkleń nie sprzyja ograniczony dostęp do realizacji referencyjnych oraz wątpliwości związane z zagwarantowaniem bezusterkowego funkcjonowania nietypowego przeszklenia w dłuższej perspektywie czasowej.

Ryzyko zainwestowania w nowość istnieje, przykładem może być jeden z wysokościowych budynków hotelowych w Vancouver, gdzie po 3 latach eksploatacji przeszkleń dwukomorowych z wewnętrzną warstwą folii, pogłębiało się zjawisko kondensacji pary wodnej i korozja wewnętrznej powłoki niskoemisyjnej. Budynek nie mógł działać ze zmętnionymi szybami, pokrytymi nieregularnymi smugami, znacząca część fasady musiała zostać wymieniona. Jak zwykle tego typu zdarzenie trzeba wykorzystać jako okazję do najlepszej nauki czyli nauki na błędach. Doniesienia o zupełnym niepowodzeniu inwestycji w nową technologię są jednostkowymi przypadkami, dlatego inwestorzy o charakterze pionierów nie powinni obawiać się realizacji swoich zamierzeń. Zmienia się podejście projektowe do formy szkła w fasadach, kolejne realizacje dowodzą, że nie musi być to zwykła płaska tafla, umieszczona w typowej prostokątnej sekcji lub trójkątnej w przypadku triangulacji kształtów, poszerza się zakres i skala stosowania szkła giętego.

Frank Gehry, Renzo Piano, Massimo Fuksas, architekci, których realizacje przykuwają uwagę całego świata, zaczęli stosować izolacyjne szkło gięte wielokrzywiznowo w fasadach. Ich projekty zawsze znajdują rzesze naśladowców, tym razem przeszkodą w upowszechnieniu idealnie gładkich, płynnie zmieniających krzywizny szklanych struktur są koszty ich wytwarzania. Nieregularne powierzchnie są indywidualnie formowane w wysokiej temperaturze na stalowych formach, następnie wymagają nietypowego, jednostkowego zespalania. Standaryzacja i powtarzalność produkcji jest możliwa do osiągniecia w ograniczonym zakresie dla jednej realizacji. Na tego typu kosztowne ekstrawagancje mogą pozwolić sobie nieliczni inwestorzy, których nazwiska zazwyczaj widnieją na listach najbogatszych ludzi świata. Jednak technologia gięcia szkła na zimno i cyfrowa analiza kształtu mogą uczynić eteryczne szklane formy bardziej dostępnymi dla większej ilości zainteresowanych. Analizując grubość i wielkość szklanej tafli można giąć szybę bez ryzyka wystąpienia odkształceń niszczących. Gięcie na zimno umożliwiło budowę szklanego przekrycia dworca TGV w Strasburgu. Eliptyczną powierzchnię fasady pawilonu Jinso w Amsterdamie montowano z szyb zespolonych wyginanych przy pomocy ręcznych giętarek na placu budowy. Technologia zyskuje zaufanie branży budowlanej. Niedawno rekordowa fasada o powierzchni 40.000m2, budynku wysokościowego Evolution Tower w Moskwie zostało oszklona szkłem giętym na zimno. Możliwe jest gięcie na zimno szyb laminowanych, zespolonych jedno i dwukomorowych, nanoszenie warstwy ogniw fotowoltaicznych na powierzchnię szyb.

Zupełnie nowa dziedzina to przeszklenia aktywne. Decydując się na montaż szyb grzewczych, BIPV czy szklenie elektrochromatyczne trzeba zdawać sobie sprawę z faktu, że w tych ustrojach szkło jest tylko nośnikiem, neutralną powierzchnią na której umieszczono elektrody, ogniwa PV czy aktywne powłoki. Tego typu przeszklenia stają się zasilanymi urządzeniami wymagającymi rozbudowanych instalacji elektrycznych i przesyłania danych do oprogramowania sterującego budynkiem. Jeżeli rozwój technologii budowlanej będzie postępował w kierunku poszerzania zadań powłok budynku o funkcje grzewcze, automatyczne zacienianie, pobór energii słonecznej to branża szklarska będzie musiała poważnie zastanowić się nad procentowym udziałem wartości pojedynczej szyby w ultranowoczesnej, fasadzie. W tej chwili można przyjąć, że cena szkła w wielofunkcyjnych, aktywnych fasadach high tech jest znikoma i wynosi ok. 1% całości nakładów.

architekt
Sylwia Melon-Szypulska